فقه حکومتی و مسئولیت فرد در تحقق شریعت

author

  • رضا خراسانی
Abstract:

فقه حکومتی معتقد به توانمندی فقه اسلامی در اداره جامعه است و تنها راه تحقق شریعت در حوزه فردی و اجتماعی را تأسیس حکومت اسلامی می‌داند. این رویکرد در صدد است صورت‌بندی جدیدی از مناسبات فرد و دولت ارائه نماید. در چارچوب فقه حکومتی، بین فرد و دولت یک رابطه تعاملی در چگونگی اجرای شریعت  برقرار می‌باشد؛ یعنی فرد، دولت‌ساز و دولت زمینه‌ساز اجرای شریعت است، به گونه‌ای که فرد در قبال شریعت مسئول است، اما باتوجه به ماهیت احکام شرعی، با تأسیس دولت، این مهم به‌نحو کامل‌تری انجام می‌شود. بنابراین فرد و دولت هردو در اجرای شریعت مسئول‌اند. این مقاله بخشی از این مسئله را مورد کاوش قرارمی دهد و تنها ناظر به مسئولیت‌های فرد در تحقق شریعت است و تلاش می‌کند تا با تنقیح برخی از مسئولیت‌های فرد در اجرای شریعت،  این مهم را در چارچوب فقه حکومتی و با تکیه بر اجتهادات امام خمینی تحلیل نماید.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی وظایف فرد و دولت در تحقق شریعت

نگارنده در پاسخ، به پرسش اساسی پژوهش که در فقه سیاسی معاصر شیعه چه نسبتی میان وظایف فرد و دولت در تحقق شریعت وجود دارد؟ فرضیه ای این گونه مطرح می کند: «در فقه سیاسی معاصر شیعه میان وظایف فرد و دولت در تحقق شریعت یک نسبت تعاملی وجود دارد. بر این اساس، فرد دولت ساز اما دولت زمینه ساز تلقی می شود. وظیفه فرد اجرای شریعت است اما این تکلف را با تأسیس دولت می-تواند به طور کامل تری به انجام رساند» جهت ...

15 صفحه اول

فقه فردی و فقه حکومتی بایسته ها و کاستی ها

پرسش اصلی این مقاله پیرامون فردی بودن یا حکومتی بودن فقه شیعه است. واقعیت این است که فقه شیعه در بستر زمانی خود ماهیت فردی به خود گرفته و رویکرد فردگرایانه بر آن غالب گردیده است. این مشی فرد محوری فقه شیعه معلول عوامل تاریخی و اندیشهای است که در این پژوهش با پرداختن به آن، تلاش میکنیم به ضرورت تغییرآن بپردازیم. از آنجا که مطالعه دقیق سابقه فقه شیعه نمایانگر این واقعیت است که این فقه دارای رویکر...

full text

فقه حکومتی

گر بپذیریم که مهم‏ترین ویژگی مباحث فلسفه فقه، ناظر بودن به تمامیت فقه است، «فقه حکومتی‏» هم یکی از مباحث اصلی و جدی در حوزه فلسفه فقه خواهد بود. به تعبیر دیگر، فقه حکومتی بخشی از فقه نیست‏بلکه وصفی برای تمام مباحث فقهی می‏باشد. از این رو می‏توان آن را مساله‏ای فرافقهی دانست و در فلسفه فقه جای داد. تتبع در کتابهای فقهی و تامل در اندیشه فقیهان این واقعیت را نشان می‏دهد که دو نوع نگاه به فقه شده ا...

full text

کارکرد مقاصد شریعت در توسعه و تعمیق فقه امامیه

کارکردهای مقاصد شریعت در فقه امامیه، هدف این مقاله است. اهتمام فقهای امامیه به مقاصد شریعت در مقام استنباط، گاه در توسعه فقه و گاهی نیز در تعمیق آن مؤثر بوده است. این علم در توسعه فقه با استکشاف حکم، تقیید و توسعه نصوص، جلوگیری از احتیاط‌های شرعی، جلوگیری از حیله‌های شرعی و به عنوان دلیلی در برابر اصول عملیه، و در تعمیق آن با فهم صحیح نصوص، معیاری برای رد یا قبول روایات و نیز درک عقل عملی مؤثر ...

full text

مقاصد انسانی شریعت در فقه امامیه

مقصدهای شریعت از موضوعات مهمی است که مبانی آن در قرآن و دیگر منابع فقه مطرح شده است؛ نظریه‌ای که با نفوذ در اجتهاد یکی از عوامل پویایی و اثبات کارآمدی آن به‌ شمار می‌رود. مقاصد شریعت تقسیم‌بندی‌های فراوانی دارد، از جمله: تقسیم به ضروریات، تحسینیات، احتیاجات و نیز تقسیم به حوزه‌های چهارگانه که شامل مقاصد مربوط به فرد، خانواده، امت و انسان می‌شود. آنچه در این نوشتار مطرح می‌شود، مقاصد انس...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 2

pages  69- 86

publication date 2012-12-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023